Belgoprocess werd gevraagd om een chemisch proces te ontwikkelen om bestraald aluminiumnitride (AlN) te stabiliseren. Bestraling van AlN in een kernreactor is de belangrijkste manier om heel zuivere radioactieve koolstof-14 of 14C aan te maken. Het overgrote deel van dit radioactieve koolstofisotoop wordt verbruikt door de farmaceutische industrie tijdens de selectie- en ontwikkelingsfasen van geneesmiddelen. Door stabiele koolstofatomen te vervangen door radioactieve koolstof-14 atomen op specifieke posities in potentiële medicijnmoleculen (radiolabeling) kunnen onderzoekers hun traject doorheen het menselijk lichaam nauwkeurig volgen.
Bestraald AlN is omwille van de chemische reactiviteit ongeschikt voor directe afvoer naar een bergingssite. Daarom ontwikkelde het R&D-team van Belgoprocess een oplossing om het hoogradioactieve materiaal veilig om te zetten in een stabiele vorm, geschikt voor berging. Tijdens de ontwikkeling van het proces stond veiligheid en eenvoud centraal. Stapsgewijs werd het proces vereenvoudigd en geoptimaliseerd tot op een punt dat het proces een reeks kleine organische moleculen genereerde met een zeer hoge koolstof-14-concentratie met hoge zuiverheidsgraad. Het nieuwe proces maakt het mogelijk om vrijwel alle koolstof-14 die aanwezig is in het AlN te extraheren en om te zetten in stabiele verbindingen. Zoals Ba14CO3, klaar voor gebruik in de farmaceutische sector.
De extractie van koolstof-14 uit bestraald aluminiumnitride gebeurt traditioneel bij hoge temperaturen (> 1200°C) of met mengsels van sterk oxiderende chemicaliën. Naast de veiligheidsproblemen die met deze processen gepaard gaan, kunnen ze ook leiden tot de productie van problematische radioactieve afvalstromen. Het nieuwe proces, ontwikkeld door het team van Belgoprocess, maakt geen gebruik van hoge temperaturen noch oxiderende chemicaliën voor de extractie van koolstof-14 uit het basismateriaal. Omwille van het grensverleggende en de industriële toepasbaarheid heeft Belgoprocess in augustus 2023 octrooiaanvraag EP23191856.6 ingediend voor dit chemische proces (datum 17-08-2023; T. Huys, C. Valgaeren).
Meer achtergrondinfo